Ik heb een dood wichtie zien. Echt dood! Eigenlijk was het ok gien wichtie. Het was een museumstuk. In het Drents Museum in Assen ligt ze in het schemerduuster. Het is het wichtie van Yde. Een veenliek! Ze lag under een broene mantel. En ze is al jaoren... dood. De mensen bint zo knap, dat zij een hieleboel wiet van dit wichtie. Zij wiet dat zij leefde rondom het begun van de jaortelling. Zij wiet okdat zij een beetie hinkte. Mar zij wiet niet of zij breurties en zussies har en waorum zij dood mus.
Mus zij dood? Ja, zij is niet zomar overleden an een ziekte. Zij is vunden met een soort touw um heur nek. Het was akelig um dit dooie wichtie te zien. Maar zij hadden ok een wassen beeld maakt zoas zij der uutzag toen as zij nog leefde. Een hiel mooi wichtie met blond haor en blauwe ogen. Je begriept gewoon niet waorum zij heur dood maakt hebt. Zul zij pest wezen met heur gehinkelepink?
Vandaag de dag wordt der ok veul kinder pest. Ik wiet nog wel bij oes op schoei, dat Wendy een bril dragen mus. Een bril met dikke glazen. En iniens reup iederien heur nao: 'Schele Trien, kuj mij ok zien!' Wendy kwam een dag later niet op schoei. Meneer hef oes toen een dikke preek geven.
Wendy was ziek worden van oes gepest over heur dikke brillenglazen. En dat mus oflopen wezen. Aans zul hij zó ziek worden van oes, dat hij oes gien les meer zul willen geven. Alex fluusterde hiel zacht: 'Hoi, hoi, hoi.' Gelukkig heurde meneer dat niet. En het gescheld tegen Wendy is vanzólf opholden.
Mar het wichtie van Yde uut het museum is niet doodgaon deur schelden. Zij hebt heur laoten stikken met een touw um de nek. En zij hebt heur ok steuken met een mes! Zij hef een gat links in heur borst. En misschien hebt zij heur, um heur te plaogen, het haor ofknipt. Want over de iene helft van heur heufd hef zij gien haor meer.
Zul het oorlog west wezen in die tied? Zul de vijand heur doodmaakt hebben? In hiel veul landen is het vandaag de dag ok oorlog. En der bint hiel veul kinder die metvechten mut in een oorlog. Wiet je, dat der wel 300.000 kinder metdoen mut in een oorlog?
Meneer vertelde oes, dat het wichtie van Yde in het veen vunden is. Een ieuw leden in 1897. Umdat zij in het veen lag is zij zo hiel bleven. Aj in zaand begraven wordt blif der niks van je over. Allent een donkere plek. Zij denkt dat het wichtie van Yde een offer an de goden was. ‘Gelukkig doet ze zukke dingen niet meer' zee meneer. Ik bin dat niet met hum iens. En daorover wil iki mórgen een spreekbeurt holden. Ik vind dat der nog hiel veul kinder opofferd wordt.
lk heb lezen dat in hiel de wereld wel 110 miljoen kinder niet naor schoei mugt. Dat is toch ok een offer! En dat 250 miljoen kinder iedere dag warken mut. Dat is toch ok een offer! Der is een actieplan met tien eisen daorop dat kinder het beter kriegen mut. Daorover gao ik mórgen praoten. Hier komt die eisen:
1 Ieder kind telt met.
2 Kinder gaot veur.
3 Elk kind mut zorg kriegen.
4 Vecht tegen aids.
5 Stop het misbruken van kinder.
6 Nim kinder serieus.
7 Alle kinder mut underwies kriegen.
8 Kinder mut bescharmd worden tegen oorlog.
9 De eerde mut acht worden.
10 Vecht tegen armoe, zorg dat kinder het beter kriegt.
Over dizze regels wordt praot op een kindertopconferentie. Het bint de regels veur een actieplan over hiel de wereld hen. Eigenlijk onzin um hier over te praoten. Het mut gewoon gebeuren!
Typ het Nederlands derbij.
Aj met de pijl of cursor over de Duutse, Engelse en Drentse woorden beweegt, kuj ze heuren.
Klik daornao op:
Duits | Engels | Drents | Nederlands |
---|---|---|---|
ein Mädchen | a girl | een wichie | |
die Dämmerung | the twilight | het schemerduuster | |
er musste | he had to | hie mus | |
ein Jahrhundert | a century | ieuw | |
die Schule | the school | de schoel | |
blödes Mädchen | stupid girl | stomme trien | |
necken | tease | plaogen | |
mein kleiner Bruder | my little brother | mien breurtie | |
kriegen | to get | kriegen | |
der Unterricht | the education | het underwies |
Lees de tien eisen van de Kindertopconferentie nog een keer:
1 Ieder kind telt met.
2 Kinder gaot veur.
3 Elk kind mot zorg kriegen.
4 Vecht tegen aids.
5 Stop het misbruken van kinder.
6 Nim kinder serieus.
7 Alle kinder moet underwies kriegen.
8 Kinder oet bescharmd worden tegen oorlog.
9 De eerde mot acht worden (Wees zunig op de eerde).
10 Vecht tegen armoe, zörg dat kinder het beter kriegt.
Kies nou ien van de tien eisen en schrief daor hierunder een tekst bij. Schrief in die tekst hoe jij denkt dat die eis warkelijkheid worden kan.
Aj klaor bint, print het dan oet of mail het naor de juf of meester. Mail het ok naor jezelf.
Klik op de woorden of zinnegies die bij het wichie van Yde past.
Aj klaor bint klik dan op
As alle woorden gruun wordt dan hij 't allemaol goed daon.
Klik op de woorden die bij mekaor heurt.
Klik daarnao op
As alle woorden gruun bint, dan hej 't goed daon.