Het Spinwiefien

 

De olde Ekelnbarg of 'Den Ekel', zoas hij enuumd wordde, har veule eziene in de veule, veule joaren dat er mèensen aover hum hen elopen waren. En ook hij was in die jaoren niet dezelfde ebleven.

Der waren mèensen um hum hen komen wonen, die evist harren in de Riest en in de plassen. Ze waren taoi as leer en ze wussen heur allent mit veule muite in levent te holden. As ze uut de tied ekomen waren wordden ze verbraand. Dan trök de rook aover de barg en dan namen de vlammen alles wat vergoan kun mit heur mit. Dan was de gloed van het vuur wied, hiel wied weg nog te zien. As dan het vuur uutegaone was, wordde de asse bij mekaar eveegd en in een pot edaone, die as ze bij de aandern in de grond op de olde Ekel zetten.

 

Zo was 't van geslacht op geslacht egaone töt de grote starfte ekomen was. Der waren mar een stok of wat mèensen aoverebleven en die waren zowot allemaole vort etrökken, umdet ze bange waren veur de plaoge die aover heur ekomen was.

 

Een paar waren der ebleven. Daor was een wikkerse, een wieze vrouwe bij. Zij har nog lange eleefd en vake was ze 's aovends, as ze niet slaopen kun, naor de hoogste plekke van den Ekel egaone. Daor was ze dan gaon zitten en har ze uutekeken aover het leger elegen laand, uren achter mekaar. As dan het locht van de maon deur de takken van de bomen hen speulde, leek het net of ze daor zat te spinnen.

Dan zeden de mèensen in de buurte ’s aovends: "Ziej daor 't Spinwiefien op den Ekel? Zij dèenkt an wat veurbij is en zij zet wat er nog allemaole gebeuren zal. 't Is een wieze vrouwe..."

 

En altied as de mèensen in nood waren, kwamen ze naor heur toe um heur te vraogen of zij heur helpen kun. Nooit gongen ze ongehölpen weer op huus an.

 

Tötdet ook heur tied kwaamp en zij erèupen wordde naor 't wiedweg liggende laand van Avalon, waor as zij an geleufde en waor as het zo mooi mus wezen. Waor gien dood was en gien gebrek, waor oe gien ongelok aoverkwaamp en waor aj gien nood kenden. Mar ook al was ze uut de tied ekomen, de mèensen wolden 't níet geleuven. Zij vertelden mekaar dat ze der toch nog was, daor op die vertrouwde plekke, dat ze der iedere keer weer naor toe kwaamp net as eerder en dat ze dan weer zat te spinnen als de maone zo vrömd deur de kroepnevels hen schijnde. Mar niet alleman kun heur nou meer zien, allent de mèensen die as hölpe van heur neudig waren.

 

Zo wordde der eflusterd van vader op zeune en van moeder op dochter.

Veule jaoren later woonden Roef Harms en zien vrouwe Albertien op Zuudwolde. Zij waren in de buurte de enigen die gien kiender harren. Veural Albertien har het daor hiel muilijk mit. Zij wachtten en longerden, zij wachtten en zij harren zo'n verlangst naor een poppien...

 

En as der dan weer een jaor veurbij was en de neijaorsvesieten begonden, rèerde Albertien vake umdet ze wus wat ze daor weer te heuren kriegen zul.

"Ik holle det niet vol! Ik gaore niet meer mit. Ik kan det geplaog niet meer anheuren!"

"Wat zult de mèensen dan wel zeggenl" vreug heur kerel. "Dan koomt er ja juust prooties en dan hej der later nog veule meer verdriet van". Ze prèuten der mit 'nbeídend niet meer aover, mar 't gonk precies net as Albertien wel edacht har. Zij kun 't allemaole niet meer verdragen en haar gezichte wordde almar

smaller en zij keek al witter toe. De buren zeden tegen mekaar: "Wàt zul Albertien toch mekeren? Ze kek zo gesem toe. Daorumme kan ze netuurlijk ook gien kiender kriegen."

 

Tante Annechien duurde der mit Albertien aover te proten. "Het giet niet goed met oe, Albertien. Wat hej toch? Zit het tussen oe en Roef niet goed of mekeert oe wat aans? Stort oen harte mar ies bij mij uut as oe det helpen kan."

Albertien har een goeie baand mit heur tante en an heur vertelde ze al heur zorgen en al heur verdriet.

Ze rèerde zo dat heur tante der heur gien raod mit wus.

 

Toen Albertien wat röstiger eworden was, begonde tante Annechien te vertellen aover wat zij as kind van heur grootmoe eheurd har. Die wus hiel zeker dat het Spinwiefien nog altied op den Ekel kwaamp.

Lang elene was der ies een vrouwe ewest die mit 'tzelfde zat waor as Albertien ook mit zat. Die was naor heur toe egaone en zij har later drei kiender ekregen.

 

"As de kroepnevel aover't laand hönk, mus ze op barfte voeten van den Ekel naor de Riest lopen, en daor in de maoneschien de voeten wassen. En det mus ze drei dagen achter mekaar doen."

 

Albertien har niks ezegd toen heur tante det allemaole vertöllen har. Mar toen het weer zomer eworden was, krèup ze drei dagen achter mekaar 's aovends, as Roef al vaste slèup, stillegies het bedde uut en ze deer wat ze doen mus, zo ze det van heur tante eheurd har. En ze smeekte: Laot het toch helpen muggen! Waorumme alle aandern wel en ikke allent niet".

Toen as ze weer op huus an gonk, verbeeldde ze heur dat ze het Spinwiefien weer op heur plekke baovenop den Ekel zag zitten. En het was net of ze naor heur nikkopte. Toen gonk ze röstig weer hen bedde.

 

Waor het deur kwaamp, gieniene wus 't, mar Albertien wordde slim ziek.

"Kolde evat", zee tante Annechien. "Kolde, midden in de zomer nog wel", zeden de buren. Mar al sokkelde ze eerst nog wel wat, toch wordde Albertien weer beter en ze fleurde hielemaole weer op. En... dat de wondern de wereld nog niet uut waren, begrepen de buren toen der in mei bij Roef en Albertien een jonggien geboren wordde.

 

De buren zeden: "Wie har det nou dèenken duren." Mar tante Annechien die zee niks en lachte zo mar een beetien. Zij wus der alles van en as de mèensen ies lachten um de verhalen aover het Spinwiefien, dan zee ze: "Och der is zoveule waj niet begriept. Aj der mar in geleuft, dan komp 't vake wel veur mekaar."

 

Schriever: Jan Poortman

Lastige woorden:

	Drents		Nederlands
	evist	-	gevist
	wikkerse	-	waarzegster
	gesem	-	bleek
	barfte voeten	-	blote voeten
	sokkelde	-	sukkelde
	uut de tied komen	-	overlijden
	longern	-	verlangen naar
	taoi	-	taai
	poppien	-	baby
	hönk	-	hing
	nikkopte	-	knikte met het hoofd
	spinwiefien	-	vrouwtje dat garen spint
	kroepnevels	-	mist / nevelflarden
	mekeren	-	mankeren, aan iets lijden